۱۵ هزار سگ گله در کمین یوزهای توران
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۹۹۴۴۲
روزنامه ایران: سگهایی که همانند یک دشمن طبیعی و تهدید بالقوه، دندان برای شکار یوزها تیز کرده و به کمین حملهای مرگبار نشستهاند؛ طبق آخرین آمار منتشر شده در دهههای اخیر، ۳۰ درصد یوزها در توران در ماه آذر تلف شدهاند! درست زمانی که کوچ گلههای دام برای قشلاق آغاز شده و سگهای درنده خود را برای نابودی بقای اینگونه در معرض خطر آماده کردهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«مرتضی فرخی» رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان به «ایران» میگوید: علیرغم آزادسازی حدود 200 هزار هکتاری از مساحت 5/1 میلیون هکتاری ذخیرهگاه زیستکره توران، هنوز در بخشهای زیادی از [این] تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی، گلههای دام و سگهای شکاری بهوفور دیده میشود. از طرفی آزادسازی تمام این منطقه کار دشواری است؛ زیرا بخش زیادی از دامداران این منطقه از سالهای دور پروانه چرا داشته و بر اساس آن دامهای خود را وارد منطقه میکنند. حتی بخشی از دامداران این منطقه در تأمین گوشت کشور نقش مؤثری داشته و بخشی دیگر دامداری را شغل آبا و اجدادی خود دانسته و به این راحتیها منطقه را ترک نمیکنند.
اعتبار خروج دامها تأمین شود
طبق گفته فرخی، برای ممنوعیت ورود دام و گله به تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی باید دستگاههای متولی نظیر وزارت کشور (استانداری)، وزارت جهاد کشاورزی و امور عشایری، سازمان منابع طبیعی و محیط زیست ورود کرده و به دلیل حضور ارزشمند اینگونه در حال انقراض، نسبت به ساماندهی امور دام در تنها زیستگاه پویای یوزپلنگ آسیایی اقدام و محدودیتهایی برای ورود دام به منطقه حفاظت شده توران قائل شوند. مضافاً اینکه باید اعتبار این خواسته تأمین شده و حتی هیأت دولت و نمایندگان مجلس نیز با آگاهی از اهمیت یوز در کشور، پای کار آیند.
او میگوید: مادامی که محیط زیست در این منطقه (ذخیره گاه زیستکره توران) و مناطق چهارگانه و تحت مدیریت خود مستأجر بوده و صرفاً مدیریت این مناطق (بدون حق مالکیت از سوی دولت) را برعهده دارد، همچنین اهمیت حفاظت از گونههای باارزشی همچون یوزپلنگ آسیایی فراگیر نشده و در نزد برخی مسئولین (علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری و ریاستجمهوری بر اهمیت محیط زیست و فرعی و تجملاتی نبودن آن) در اولویت قرار نگرفته است، نمیتوان انتظار زیادی برای ساماندهی این مناطق در نظر گرفت. مضافاً اینکه سابقه چرای دام در این منطقه مربوط به سنوات خیلی دور بوده و شاید چند ده سال است که دامداران چرای دامهای خود را در این منطقه انجام میدهند. یقیناً کوتاهیهایی نیز در آموزش جوامع محلی و دامداران انجام شده است. شاید بخشی از این غفلت به این امر بازمی گردد که اولویت مردم بومی توران دام و گله است نه یوزپلنگ آسیایی؛ البته سگهای گله نیز مهمترین عامل و تهدیدی عمده برای بقای یوزها تلقی میشوند. وقتی تعداد سگهای گله زیاد باشد، دیگر توران برای یوزها امن نیست. ما بارها بر محدودسازی سگهای گله (تعداد 2 قلاده سگ در هر گله) در منطقه توران تأکید کردهایم، اما هرگز گوش شنوایی وجود نداشته است!
مسئولیتپذیری اندک چوپانان
رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان، به حضور اندک نیروهای حفاظتی در منطقه توران اشاره کرده و میگوید: برای حفاظت از تعداد زیادی از ورودیهای توران، امکانات، ابزار و تجهیزات موجود، بسیار اندک است. از طرفی اعتبار لازم برای سامانههای عرفی (محدودههای مجاز برای چرای دام) وجود ندارد. همچنین چوپانان این منطقه که اغلب نیز تبعه افغان هستند، مسئولیتپذیری اندکی داشته و قابل ردگیری نیز نیستند. برای نجات تنها زیستگاه امن یوز در کشور باید تمام دستگاههای متولی پای کار آمده و همزمان کمپینهای مردمی برای نجات اینگونه در حال انقراض تشکیل شود. شاید آن زمان معجزهای رخ داده و تدبیری صحیح برای نجات یوزپلنگ آسیایی اندیشیده شود.
«توران» حیاط خلوت دامهای عشایری
در همین حال «امیرحسین ولیان» دبیر جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود نیز با اشاره به حفاظت ناکافی از آخرین زیستگاه یوز آسیایی و عدم خروج گلههای دام از توران به «ایران» میگوید: اگرچه اداره محیط زیست سمنان وسعتی از منطقه حفاظت شده را عاری از ورود دام کرده اما بخشی از این منطقه عمدتاً به دلیل خشکسالی توسط دامداران رها شده و دیگر زیستگاهی مناسب برای یوز نیز تلقی نمیشود. از طرفی، بخش دیگر توران که پوشش گیاهی داشته و زیستگاهی مناسب برای حیات وحش تلقی میشود توسط دامها احاطه شده است. دامهایی که در فصل قشلاق وارد منطقه شده و تا زمان تولد توله یوزها باقی میمانند! تعداد دامها (گوسفند و بز) در کل منطقه توران بسته به میزان علوفه همه ساله به 150 تا 350 هزار رأس میرسد؛ با همین تعداد دام نیز حدود 15 هزار سگ گله وارد منطقه شده و بقای یوز را به طور جدی تهدید میکند.
طبق گفته دبیر جمعیت دیدهبان طبیعت شاهرود، همانگونه که سالها پیش کارشناسان سازمان محیط زیست و پروژه تکثیر یوز اعلام کردند باید منطقهای عاری از دامداری در توران برای نجات باقی مانده یوزها در منطقه ایجاد شود. گرچه تلاشهایی برای خروج چند واحد دامداری صورت پذیرفته اما هرگز کافی نبوده ضمن اینکه خروج شتر را نیز مدنظر قرار ندادهاند. حتی کاهش سگهای هر گله نیز اجرا نشده است! از طرفی ارزش دامداری در منطقه بالا نبوده و توران تنها حیاط خلوتی برای دامها در قشلاق تلقی میشود. در سطح مدیریت کلان باید مشخص شود که ارزش 4 ماه دامداری بیشتر است یا شهرت جهانی ذخیره گاه زیست کره؟ اما چرا باید قشلاقگذرانیها در پارک توران انجام شده و جایی دیگر در دشتهای جنوبی شاهرود برای دامداری درنظر گرفته نشود؟ ضمن اینکه برخی از دامداران در سالهای گذشته با طرحهای کلان برای خروج از منطقه مخالفت کرده و با یک کارشکنی ساده در سالهای طلایی که هنوز یوزهای مادر زادآور در منطقه حضور داشتند، نه تنها دامهای خود را از منطقه خارج نکردند بلکه به ناامنی تنها زیستگاه یوز آسیایی نیز دامن زدند!
انتهای پیام/
mdi-penبیتا میرعظیمیخبرنگارمنبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: یوزپلنگ آسیایی تنها زیستگاه برای نجات ورود دام دام ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۹۹۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تبدیل منطقه حفاظت شده به گردشگری/ واگذاری بهشت گمشده در فارس
خبرگزاری مهر، گروه استانها - آمنه سپهر: اخبار چند روز گذشته استان فارس حاکی از واگذاری منطقه گردشگری بهشت گمشده به میراثفرهنگی فارس است؛ خبری که به نقل از استاندار فارس منتشر و در آن عنوان شد که با ورود میراثفرهنگی فارس به منطقه بهشت گمشده زمینه توسعه و تحول در این منطقه ایجاد میشود این مساله را پر رنگ تر کرد.
انتشار این خبر اذهان عمومی را با این سوال روبرو ساخت که مگر تنگ بستانک یا همان بهشت گمشده در زُمره مناطق حفاظت شده تحت مدیریت اداره کل محیط زیست استان فارس نیست؟ محمدهادی ایمانیه دلایل این واگذاری را وجود مشکلاتی در اطراف سد درود زن و معضلات برنجکاران آن منطقه عنوان کرده و از تشکیل جلسهای مشترک با مسؤولان مربوطه به منظور بررسی راههای حل آن خبر داده است.
استاندار فارس این را هم اضافه کرده که قرار است اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان فارس این منطقه را از منابع طبیعی تحویل بگیرد و با حفظ محیطزیست که خط قرمز مدیریت استان است، تلاش شود تا مشکلات مرتبط با گردشگری و کشاورزان این منطقه در کمترین زمان ممکن مرتفع شود.
پیگیریهای خبرنگار مهر پیرامون این خبر از مقام ارشد استان به پاسخ چند کلمهایِ استاندار فارس ختم شد و ایمانیه در پاسخ پیامکی خود اعلام کرد که با هماهنگی دو اداره کل و با حفظ مقررات محیط زیست واگذاری انجام شده است.
اما اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز این موضوع را رد کرد و فعالان زیست محیطی نیز این موضوع را مورد کنکاش قرار دادند. در همین رابطه معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در گفتو گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: منطقه تنگ بستانک یکی از مناطق تحت مدیریت محیط زیست است که با واگذاری ۱۰ درصد از مناطق جنگلی کشور در دهه ۷۰ به سازمان حفاظت از محیط زیست واگذار شده تا در قالب یکی از مناطق چهارگانه از آن حفاظت شود.
نبی الله مرادی با ذکر این نکته که در سطح استان فارس سه منطقه ماله گاله، تنگ بستانک و آبشار مارگون در دهه ۷۰ و در قالب ۱۰ درصد جنگلی به محیط زیست واگذار شده، عنوان کرد: برای مناطق یاد شده در قالب طرح مدیریتی، زونهای متفاوت چهارگانه دیده شده است.
وی بیان داشت: مناطق تحت حفاظت محیط زیست گاه در بخشی از مستثنیات مردم قرار میگیرد که طبق ماده ۴ قانون حفاظت بهسازی همه مالکیت افراد در ابتدا باید محترم شمرده شده و حقوق همه افراد ساکن و مجاوران در آن محدوده باید به رسمیت شناخته شود.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس تاکید کرد: محیط زیست هیچگاه بنا نداشته که درب مناطق تحت حفاظت خود را به صورت کامل ببندد و اعلام کند که این منطقه صرفاً حفاظتی است اما پس از مصاحبه استاندار فارس که اعلام کردند مدیریت گردشگری بهشت گمشده (تنگ بستانک) به میراث فرهنگی سپرده شود؛ لازم است نکاتی گفته شود.
دلایل همراهی مسئولان مرودشت چیست؟
ایزدی ابراز کرد: چرا مسؤولان شهرستان مرودشت در برابر تخریبهای گسترده زیست محیطی در این شهرستان همچنان خاموش مانده و در بسیاری از مواقع همگام با این طرحها میشوند.
او تصریح کرد: متأسفانه برخی مسئولین ما بدون کمترین آگاهی اکولوژیکی و کمترین درک و شناخت از شاخصهای زیستی استان، چوب حراج به داراییهای طبیعی استان و استوانههای طبیعی پایداری سرزمین مان میزنند.
این کویر شناس و فعال محیط زیست استان فارس در ادامه بیان داشت: در جریان روند واگذاری تنگ بستانک به میراث فرهنگی حتی اگر محیط زیست استان هم این موضوع را تأیید کرده باشد، خلاف فاحش قانونی کرده است.
ایزدی نحوه واگذاری منطقه تنگ بستانک را کاملاً غیرقانونی دانست و گفت: این حرکات غیرقانونی تأثیر سویی بر منطقه ومردم خواهد گذاشت.
وی افزود: در جریان تفکر واگذاری منطقه استحفاظی تنگ بستانک به میراث فرهنگی و گردشگری عملکرد مدیریت حفاظت از زیستگاهها و منابع ملی بسیار ضعیف است و هیچوقت به این وضعیت حاد نبوده است.
چوب حراج به ارزشهای زیستی تحت لوای گردشگری
این فعال محیط زیست متذکر شد: چگونه میشود که به ارزشهای زیستی ما تحت لوای گردشگری، معدنکاوی و سایر مشاغل چشم و دهان پر کن آن هم به بهانه اشتغال چوب حراج میزنند و آب از آب هم تکان نمیخورد.
او ادامه داد: طرحهای انتقال آب و گردشگران غیرمسئول تا میتوانستند تیشه به ریشه درختان کهنسالی زدند که ریشه در هویت ملی و تاریخی ما داشت، غافل از اینکه عملیات لوله کشی تنها چشمه این منطقه، بالاتر از پارکینگهای این جاذبه طبیعی میلیاردها تومان خسارت به سنگفرشهای ساخته شده که برای تسهیل در عبور و مرور گردشگران احداث شده بود، زده و عملاً به یک عرصه خاکی و محل برداشت خاک به وسیله باد و رفت و آمد موتورسیکلتهای کرایهکش تبدیل شده است.
تنگ بستانک نیازمند اقدام نجات بخش برای بحران زدایی است
این کویر شناس و فعال محیط زیست عوارض و دامنه تخریبهای وارده به منطقه تنگ بستانک را گسترده قلمداد کرد و گفت: تنگ بستانک در حال حاضر نیازمند جدی به کمک است و اجرایی شدن برنامههای بحران زدایی برای نجات این جاذبه گردشگری طبیعی به عنوان یک اثر ملی الزامی است.
ایزدی افزود: مگر میشود که یک مجموعه عملیاتی که نیازمند زیر ساختهای گسترده است به همین راحتی واگذار شود؟
تصمیمات عجولانه منجر به تشدید تعارضها میشود
در ادامه یکی دیگر از کنشگران حوزه محیط زیست در استان فارس با انتقاد از روند واگذاری مناطق حفاظتی محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ای کاش قبل از اتخاذ هر تصمیمی سطری از قانون مطالعه کرده و یا حداقل از مشاوران مربوطه حدود و ضوابط حاکم بر مناطق را جویا شویم.
سیروس زارع با بیان اینکه این تصمیمات و صحبتهای خارج از چهار چوب و موازین، تأثیرات منفی بر ارتباط مردم خصوصاً حاشیهنشینان مناطق و متولیان امور اداره مناطق خواهد گذاشت، تصریح کرد: بهشت گمشده، تنگ بستانک، روستای ییلاقی جیدرزار از جمله مناطق حفاظت شده محیط زیست است که هر گونه تغییر کاربری، دستکاری، واگذاری و تغییر تحولی در این مناطق بدون مجوز و ارزیابی اثرات زیستی غیرممکن است.
دبیر تشکل احیا کنندگان تالاب بین المللی کمجان ابراز کرد: اخیراً خبری مبنی بر واگذاری این منطقه به میراث فرهنگی بدون اطلاع محیط زیست منتشر شده که جای سوال دارد؛ محیط زیست در استان فارس از اعتبار بایستهای برخوردار است؟
جایگاه قانون در تصمیمات زیستی کجاست؟
عضو شورای تشکلهای تالابی کشور تصریح کرد: اگر قرار باشد به همین منوال پیش برویم پس جایگاه قانون کجاست؟ در حالی که قوانین و ضوابط حاکم بر مناطق اجازه واگذاری نخواهد داد. به گفته وی؛ لازم است از هر گونه اقدام شتابزده، عجولانه و غیر کارشناسی در اجرای تصمیمات تأمل کرد.
زارع با ابراز تأسف از وضعیت روستای ییلاقی جیدر زار که طی نسلها نقش تابستان گذرانی بومیان را ایفا میکرد، تصریح کرد: چند سالی است که با درخواستهای مکرر سرعت تخریب در دل این منطقه حفاظت شده به عناوین متعدد و مختلف تشدید شده است و مسیر طبیعی آب تنگه جهت پرورش ماهی تغییر و بستر طبیعی تنگه با سنگ فرشهای نامتجانس و غیر اصولی تخریب شده است که به نظر میرسد با تصمیم اخیر نهایتاً کل منطقه تحت تأثیر قرار میگیرد.
دبیر تشکل احیا کنندگان تالاب بین المللی کمجان اظهار کرد: شوربختانه موفقیت ما در مناطق طبیعی مورد واکاوی و ارزیابی قرار نمیگیرد، گردشگری طبیعی ما تا کنون در راستای حفظ مناطق نبوده و تجربه اثبات کرده که هر کجا پای گردشگر به مناطق طبیعی باز شده جز تخریب و ویرانی نداشتیم.
تصمیمات شتابزده منجر به بحرانهای مختلف اجتماعی میشود
او افزود: یک مورد موفق از مناطق طبیعی با کاربری صحیح مدیریت گردشگری معرفی کنیم تا به مدیریت در این منطقه خوشبین باشیم؟ فراموش نکنیم طی سالها اشتغال مناطق روستایی با تکیه بر همین جاذبهها شکل گرفته و یقیناً هر تغییر و تحولی در نحوه مدیریت، واگذاری و کاربری تنگ بستانک، تمامی ساختار ارتزاق و معیشت شکل گرفته طی سالهای متمادی را متأثر خواهد کرد.
او در خاتمه اضافه کرد: انتظار میرود متولیان قانونی با توجه به شرح خدمات دستگاهی و وظیفه سیستمی از هر گونه تغییر، تحول و واگذاری در منطقه جلوگیری نمایند تا جاذبههای طبیعی حداقلی باقیمانده استان به پای سهم خواهیهای افراطی قربانی نشود.
کد خبر 6071047